The Approaches and Methods Used in Teaching Turkish as a Foreign Language

Abstract

Bu çalışma, Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kullanılan yaklaşım ve yöntemleri hem kuramsal temelleriyle hem de uygulamadaki yansımalarıyla ele almaktadır. Yabancı dil öğretiminin temel amaçları arasında, bireylerin farklı kültürlerle iletişim kurabilmesi, kültürel etkileşimi sağlayabilmesi ve kişisel gelişimini destekleyebilmesi yer almaktadır. Bu bağlamda, “yaklaşım” kavramı, dilin nasıl öğretileceğini belirleyen teorik bir çerçeve sunar ve öğretim sürecinin yönünü tayin eder. Çalışmada dört temel yaklaşım öne çıkmaktadır: davranışçı, doğuştancı (mentalist), bilişsel ve yapılandırmacı yaklaşımlar. Davranışçı yaklaşım, öğrenmeyi uyarıcıya verilen tepki ve bu tepkilerin pekiştirilmesi yoluyla oluşan bir alışkanlık edinme süreci olarak görürken; Chomsky’nin öncülüğünü yaptığı doğuştancı yaklaşım, dil öğrenmenin insan doğasında var olan zihinsel bir kapasiteyle mümkün olduğunu savunur. Bilişsel yaklaşım, öğrenmeyi bireyin aktif zihinsel süreçleriyle açıklarken, yapılandırmacı yaklaşım, bireyin ön bilgiler ile yeni bilgileri anlamlı biçimde harmanladığı sürece odaklanır. Yöntem boyutunda ise dil bilgisi-çeviri, doğrudan (düzvarım), işitsel-dilsel, görsel-işitsel, bilişsel ve iletişimsel yöntemler açıklamalı olarak analiz edilmiştir. Her yöntemin tarihsel gelişimi, kuramsal dayanakları ve pedagojik hedefleri detaylı şekilde incelenmiştir. Özellikle iletişimsel yöntem, dili sadece bir bilgi sistemi olarak değil, sosyal etkileşim aracı olarak ele almakta; anlamlı, akıcı ve bağlama uygun dil kullanımını ön plana çıkarmaktadır. Sonuç olarak bu çalışma, kuramsal bilgi ile uygulamayı birleştirerek, etkili ve çağdaş bir dil öğretimi için yol gösterici öneriler sunmaktadır. Öğrenci merkezli, anlam temelli ve etkileşim odaklı öğretim anlayışlarının önemi vurgulanmakta; dil öğreticileri için kapsamlı bir rehber niteliği taşımaktadır.